අයින්ස්ටයින් කිව්වා කාලය සාපේක්ෂයි කියලා. ඔහුගේ විශේෂ සාපේක්ෂතාවාදයේදී ඔහු කියනවා වෙනස් රාමු දෙකක ඉන්න දෙදෙනෙකුට සිදුවීමක වන වෙලාව ගැන(Simultaneity of an Incident) එකඟතාවයකට එන්න බැහැ කියලා. අග මුල නැති කතාවක් වගේද? සරල දෙයක් තියෙන්නේ, කාලය නිරීක්ෂකයාට සාපේක්ෂයි.

එතකොට දැන් ඔබලා අහලා තියෙනවාද දන් නැහැ මේ බුදුන් සමහර තැන් වල කියලා තියෙනවා දෙව් ලොව දවසක් කියන්නේ මෙලොව මහා විශාල කාලයක්, මෙන්න මෙච්චර දවස් ගානක් වගේ කියලා. මාත් මේ වගේ කියමන් ගැන එච්චරම උනන්දුවක් දැක්වූයේ නැහැ. දහම් කරුණු නෙවේ නේ. නමුත් මට පස්සේ කාලෙක එක පාරටම හිතුනා මේ කතා කරන්නේ කාලයේ සාපේක්ෂ බවක් ගැන නේද කියලා. නිරීක්ෂකයාට අනුව කාලයේ වෙන වෙනස්වීම ගැන බුදුන් කියලා තියෙනවා. මෙතනදි නිරීක්ෂකයන් වුනේ දෙවියන් සහ මිනිසුන්. නිසැක ලෙසම ඔවුන් සිටින්නේ වෙනස් ප්‍රවේග වලින් ගමන් කරන රාමු දෙකක බවයි පෙනෙන්නේ.

කාලය යනු හුදෙක් වචනයක් පමණයි. හොඳින් හිතා බැලුවොත් එහෙම දෙයක් නැහැ. බුදුන් මෙම වචනය වත් සංකල්පය වත් බැහැර කර නැහැ. මොකද අපට යමක් පැහැදිලි කල හැක්කේ පවතින දේ ඔස්සේ ගොස් පමණයි. නමුත් කාලය යනු එතරම් වැදගත් දෙයක් ලෙස බුදුන් නොතැකූ බවයි, මගේ අදහස.

කොහොම වුනත් විශේෂ සාපේක්ෂතාවාදයේ එන සංකල්ප පිලිබඳ බුදුන් කලින්ම අදහස් දක්වා ඇති බවයි පෙනෙන්නේ, හැබැයි ඒ කාටත් තේරෙන විදිහට සරල අයුරින්.